Geneza i rozwój funduszy venture capital w Polsce

Pierwszym funduszem typu venture capital w Polsce był, wspomniany już, Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości, skapitalizowany w oparciu o środki rządu USA. To właśnie amerykański Kongres, uchwalając tzw. SEED Act (Support for East European Democracies) w 1990 roku, spowodował, że utworzono wspomniany wyżej fundusz, zasilając go kapitałem 240 milionów dolarów.

Nie było to jedyne przedsięwzięcie wspierające małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce przez instytucje dysponujące zagranicznymi środkami publicznymi. Do nich należy także zaliczyć Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Międzynarodową Korporację Finansową (IFC), brytyjski Fundusz Know-How oraz unijny program PHARE/STRUDER, który część środków przeznaczył na Regionalne Fundusze Kapitałowe w Katowicach i Łodzi. Natomiast kapitał publiczny pochodzenia krajowego wspiera fundusze regionalne, z których największą kapitalizację (100 mln zł) posiada Fundusz Górnośląski.

Zaangażowanie zagranicznego czynnika publicznego w venture capital w Polsce przedstawia poniższa tabela.

Zaangażowanie czynnika publicznego w venture capital w Polsce

W 1999 roku fundusze venture capital zainwestowały w Polsce ponad 177 milionów euro. Jest to niewiele w porównaniu do liderów rynku venture capital w Europie, do których należą Wielka Brytania, Francja i Niemcy. W tych trzech krajach fundusze venture capital zainwestowały w 1999 roku łącznie 17,5 miliarda euro, co stanowi prawie 70 procent ogólnej kwoty rozdysponowanej przez venture capital. Jednakże kwota zaangażowana w Polsce przekroczyła kwoty zaangażowane przez venture capital w takich krajach Unii jak Portugalia, Grecja, Austria. Trzeba jednak zaznaczyć, że potencjał konsumencki w Polsce jest większy niż w wymienionych wyżej krajach. W sumie w Polsce funkcjonuje ponad 30 funduszy, które mogą być określane jako venture capital, a wartość środków, jakie zdołały zgromadzić w ciągu  ostatniej dekady, przekracza 1 miliard dolarów. W większości są to fundusze zagraniczne.

Duże nadzieje pokładano w funduszach NFI – część funduszy dokonało już znaczących inwestycji poza pierwotnym programem. Znaczna część ekspertów uważa jednak, że błędna polityka państwa zaprzepaściła szansę na przekształcenie NFI w sprawnie funkcjonujące fundusze venture capital.